Üçüncü nesil DNA dizi analizleri artık KKTC’de yapılacak

Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Tıbbi Genetik Tanı Laboratuvarı’nda yapılmaya başlanan üçüncü nesil DNA dizi analizleri ile tek gen hastalıkları, tanısı güç nadir veya bilinmeyen hastalıklar, karmaşık kökenli rahatsızlıklar ile kanser tanı ve tedavisine yönelik testler artık Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) yapılabilecek.

Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Tıbbi Genetik Tanı Laboratuvarı, KKTC’de bir ilke imza atarak moleküler genetik analizlerde “Üçüncü Nesil DNA Dizi Analizi” ile tanı koymaya başladı. Daha önce yurt dışına gönderilen Üçüncü Nesil DNA Dizi Analizi tanıları, artık Tanı Laboratuvarı’nda birkaç gün içinde ve daha ekonomik bir şekilde gerçekleştirilebilecek. Özellikle tek gen hastalıkları, tanısı güç nadir veya bilinmeyen hastalıklar, karmaşık kökenli rahatsızlıklar ile kanser tanı ve tedavisine yönelik testlerin artık KKTC’de yapılması pek çok genetik hastalığın önlenmesine de katkı sağlayacak.

İsviçre merkezli “4Bases CE-IVD onaylı Yeni Nesil Dizi Analizi (NGS)” tanı kiti üreticisi ve yenilikçi DNA dizi analizi çözümleri sunan dünyaca ünlü teknoloji firması Birleşik Krallık merkezli “Oxford Nanopore Teknolojileri” iş birliğinde Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Tıbbi Genetik Tanı Laboratuvarı’nda yapılmaya başlandı. Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi’nde sistemin kurulumunun tamamlanmasının ardından sağlık çalışanlarına yönelik bilgilendirme toplantısı da gerçekleştirildi.

Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Tıbbi Genetik Tanı Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Mahmut Çerkez Ergören, “Klasik Yeni Nesil Dizileme (NGS) sistemlerindeki kısa DNA dizisi okumalarından kaynaklanan genetik değişikliklerin tespitindeki muhtemel hatalar, Üçüncü Nesil DNA Dizi Analizi’nin detaylı yöntemi ile ortadan kaldırıldı” derken “Genetik analiz süreçlerini çok daha hızlı ve verimli bir şekilde gerçekleştirebilen sistem, test sonuçlarının doğruluğu ve kalitesini de önemli ölçüde iyileştiriyor” ifadesini kullandı. Maliyeti üç kat azalttı, genetik analizleri çok daha kolay ve hızlı hale getirdi Üçüncü nesil dizileme, insanın tüm genetik yapısını haritalamayı amaçlayan uluslararası araştırma projesi “İnsan Genomu Projesi”nden bu yana, daha yeni ve daha iyi DNA dizileme teknolojilerinin geliştirilmesi, insanın genetik yapısını dizileme maliyetini üç kat azalttı.

Özellikle "Oxford Nanopore Teknolojisi (ONT)" ile yapılan bu yöntem, genetik hastalıkların nedenlerini araştırmak, kişiye özel tedaviler geliştirmek ve genetik çeşitliliği incelemek için büyük bir avantaj sunuyor.

Üçüncü nesil dizileme, bilim insanlarına genomları yüksek çözünürlükte inceleme olanağı sağlarken, 30 bin baz uzunluğunda ve hatta milyonlarca baz boyutunda DNA dizilerini de çözebiliyor. Bu da insanın genetik yapısını daha hızlı ve kolay bir şekilde ortaya çıkarmayı mümkün hale getiriyor. Prof. Dr. Salih Müjdat Balkan: “Kuzey Kıbrıs’ta en güncel ve yenilikçi çözümleri sunmaya devam edeceğiz” “Üçüncü Nesil DNA Dizi Analizi sisteminin kurulmasıyla genetik ve genomik bilim alanında devrim niteliğinde bir adım atmış bulunuyoruz” diyen Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Salih Müjdat Balkan, “KKTC’de bu tür hizmetleri sunarak, hastalarımıza daha hızlı sonuçlar verebilmenin mutluluğunu yaşıyoruz” ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Salih Müjdat Balkan, genetik hastalıkların tanısı ve tespitinde kısa sürede etkili çözümler sunulmasına imkan tanıyan bu yatırımla test sonuçlarının doğruluğunu ve güvenilirliğini de en üst seviyeye çıkardıklarını belirtti. Prof. Dr. Salih Müjdat Balkan, uluslararası iş birlikleri ile Kuzey Kıbrıs’ta en güncel ve yenilikçi çözümleri sunmaya devam edeceklerini söyledi.